سيستمها و روشهاي بايگاني 22
اهميت بايگاني
کليه سياستها , خط مشيها , روشها و رويه ها , به طريقي در بايگاني انعکاس مي يابند و به عنوان منابع اطلاعاتي در آن جا حفظ مي شوند تا در مواقع نياز , مورد استفاده قرار گيرند . در واقع بايگاني عبارت است از : ثبت و حفظ اطلاعات و عملکردهاي مربوط به گذشته, به منظور استفاده در حال و آينده .
بايگاني چيست ؟
بايگاني عبارت است از فن اداره , نظارت و حفاظت اسناد و مدارک سازمان به منظور نگهداري و مراجعه .
سند چيست ؟
بر اساس ماده 1284 قانون مدني ايران , سند عبارت است از هر نوشته اي که در مقام دعوي يا دفاع , قابل استناد باشد .
پرونده چيست ؟
پرونده عبارت است از مجموعه اي از اسناد و مدارک مربوط به يک موضوع , شخص يا سازمان که به ترتيب خاصي در يک پوشه يا کلاسور نگهداري شده است .
آرشيو چيست ؟
آرشيو عبارت است از محل نگهداري دائمي اسناد و مدارک گرانبهاي که از نظر اداري , حقوقي , مالي, علمي , تاريخي , و فرهنگي ارزش نگهداري دائمي را دارند .
انواع سيستمهاي بايگاني :
بايگاني را با توجه به نوع و ماهيت کار و نحوه ارتباط بين واحدهاي مختلف سازمان , ميتوان به يکي از طرق زير تشکيل داد :
سيستم متمرکز
سيستم غير متمرکز
سيستم نيمه متمرکز ( کنترل مرکزي )
اصول بايگاني :
آسان بودن
قابليت اجرا
قابليت انعطاف
دقت و سرعت
افراد با صلاحيت
نظم اصولي و منطقي
روشهاي تنظيم اسناد :
روش الفبايي
روش موضوعي
روش شماره اي
روش جغرافيايي
روش تاريخي
روش تلفيقي
بررسي سيستم بايگاني
براي بررسي سيستم بايگاني طي مراحل زير, ضروري است:
مرحله اول : بررسي بايگاني در وضع موجود
مرحله دوم : تجزيه و تحليل وضع موجود و تعيين نارسائيها و نقايص
مرحله سوم :اصلاح سيستم و ارائه وضع پيشنهادي